Werk zoeken als nieuwkomer is geen gemakkelijke opdracht. Je moet een nieuwe taal leren en wanneer je die goed spreekt, is dat nog altijd niet zoals je moedertaal. Je kent de bedrijfs- en sollicitatiecultuur in Vlaanderen niet en je hebt een buitenlandse naam. Voor vele werkgevers zijn deze factoren al genoeg om hen niet als evenwaardige kandidaat te beschouwen en op die manier veel talenten af te wijzen. En vaak nog meer als je een hoofddoek draagt.
Stel je voor: je beheerst de taal goed en je bent vlot in professionele gesprekken. Je buitenlandse bachelordiploma is erkend én je hebt een VDAB-opleiding voltooid. Met die kennis ben je klaar om een geschikte job te zoeken. Die weg moet je gelukkig niet alleen afleggen. Je krijgt bij FMDO* de ondersteuning van een mentor – een vrijwillige ervaringsdeskundige – die je helpt met het zoeken naar vacatures en je voorbereidt op sollicitaties. Alles klinkt als een perfect recept voor het slagen van die zoektocht en binnen enkele weken of maanden aan de slag te gaan als administratief bediende.
Er is nog een ‘hindernis’ – al mag dat woord in de ideale wereld eigenlijk niet bestaan – je draagt een hoofddoek.
Team Up
Twee werkzoekenden – Sabreen uit Roeselare en Katarzyna uit Anzegem – kregen de afgelopen maanden begeleiding van de mentoren en projectmedewerkers van Team Up. Team Up-mentoren zijn enthousiaste vrijwilligers met een stevige kennis over, netwerk en ervaring in een bepaalde sector. Zes maanden lang begeleiden ze een mentee in zijn of haar zoektocht naar werk. Dat doen ze door zijn of haar cv door te nemen, motivatiebrieven mee te helpen schrijven, sollicitatieprocedures te oefenen en door samen te kijken naar vacatures, stages of opleidingen die geschikt zijn voor hun Team Up-mentees.
Van het kastje naar de muur
Na de eerste gesprekken met de twee werkzoekenden hadden zowel de projectmedewerkers als de mentoren veel vertrouwen dat ze snel een leuke, administratieve uitdaging kunnen aangaan. Het zijn twee intelligente vrouwen met een bachelordiploma Engels en ze slaagden in hun opleiding als commercieel bediende bij de VDAB. Nu, acht maanden later, zitten ze nog steeds zonder job. Sterker nog: ze krijgen amper uitnodigingen voor sollicitatiegesprekken. Ze worden van het kastje naar de muur gestuurd. Ook de VDAB-bemiddelaars weten niet altijd wat de houding is van een bepaalde werkgever ten opzichte van het dragen van een hoofddoek. Bedrijven beseffen niet hoe hard het leeft.
Wat loopt mis?
Katarzyna kreeg slechts één uitnodiging voor een sollicitatiegesprek. De mentoren bevestigen dat hun cv’s op punt staan en dat ze goed voorbereid zijn op de sollicitatiegesprekken. Wat loopt er mis in hun zoektocht naar werk?
Sabreen merkte al snel tijdens de sollicitatieprocedure dat haar hoofddoek een probleem is. Bij verschillende interimkantoren kreeg ze de opmerking dat ze een contract kan tekenen als ze haar hoofddoek uitdoet of werd ze niet weerhouden omdat ze geen Frans spreekt, terwijl de kennis van Frans niet bij de vereisten stond op de vacature. Haar mentor erkent dat de kennis van Frans essentieel is voor de meest administratieve jobs in West-Vlaanderen, maar het moet uiteraard in de vacature staan. Sabreen is ondertussen bezig met Franse taallessen.
Katarzyna vertelt dat twee Poolse medecursisten haar in het begin van haar opleiding meegaven dat ze het snelst van hen drie een job zou vinden omdat ze zo goed Nederlands spreekt. Een van die twee vrouwen heeft intussen al maandenlang een vaste job als logistiek medewerker. Katarzyna nog niet. Katarzyna heeft bewust voor de richting commercieel medewerker gekozen omdat de vraag naar werkkrachten in die functie groot is. Ze voelt zich ontmoedigd en ze vindt het met de dag moeilijker om naar vacatures te blijven zoeken en enthousiaste motivatiebrieven uit te sturen. Ze heeft schrik dat ze de kennis die ze tijdens haar opleiding opdeed, zal vergeten omdat ze het niet in de praktijk kan omzetten.
Haar mentor uit haar zorgen over de aanwervingsprocedure van vele bedrijven die met interimkantoren samenwerken en op die manier de kandidaten niet rechtstreeks zien. Dit maakt het contact minder persoonlijk. Want mocht de werkgever een persoon als Katarzyna direct ontmoet hebben, dan hadden ze hopelijk gezien dat ze een ijverige persoon is met de juiste mindset, ‘werkgoesting’ en veel potentieel heeft.
Jezelf blijven
Onderscheid maken in aanwerving op basis van geloof is discriminatie. Geen contract aanbieden aan iemand omdat die een hoofddoek draagt, is ook discriminatie. Het is belangrijk dat vrouwen die op zoek zijn naar een job, zichzelf kunnen blijven. Maar toch zien heel wat werkgevers dit niet in. Aanwerven op basis van wat iemand kan, moet de hoogste prioriteit krijgen. En niet enkel voor functies achter de schermen. We leven in een superdiverse samenleving en moeten dit zien als een sterkte.
Waar veel werkgevers de krapte op de arbeidsmarkt aankaarten, in het bijzonder in West-Vlaanderen, krijgen deze twee getalenteerde vrouwen met een hoofddoek geen kans op werk. Dit is niet enkel een verlies voor Sabreen en Katarzyna, maar ook voor de werkgevers die sollicitaties afwijzen op basis van een hoofddoek.
Hijabis At Work
Eind 2023 lanceerde onderneemster en auteur van onder meer ‘Inclusieve Communicatie’ Hanan Challouki een nieuwe vacaturebank – Hijabis At Work – waar vrouwen met een hoofddoek welkom zijn. Bedrijven kunnen er gratis vacatures plaatsen. Alle info op www.hijabisatwork.com. Alvast een stap in de goede richting. Al zijn we er nog lang niet.
* FMDO vzw (Federatie voor Mondiale en Democratische Organisaties) verbindt en versterkt mensen in deze diverse samenleving en doet dat met sociaal-culturele verenigingen van en | of voor mensen met een migratieachtergrond en gedreven vrijwilligers die het hart van FMDO vormen. www.fmdo.be.