21 maart is Dag tegen Racisme en Discriminatie. De strijd tegen racisme is vandaag nog steeds brandend actueel. Om daar ook echt iets aan te doen, helpt het om racisme te herkennen, niet te aanvaarden en door slim te reageren. Bij FMDO geloven we dat elkaar begrijpen en leren kennen de basis zijn van een positieve, superdiverse samenleving. Samen met onze vrijwilligers en verenigingen staan we elke dag op tegen racisme.
Zoek je inspiratie om zelf iets te doen? In dit artikel geven we een (onvolledige) lijst met 50 tips om op te staan tegen racisme.
10 x lezen over racisme
- Broers Moussa Don Pandzou en Lieven Miguel Kandolo schrijven elkaar in briefvorm over verschillende actuele vragen. Hoe voelt het om zwarte Belg te zijn? Welke gevechten kies je uit? Wat offer je daarvoor op? Yaya na Leki brengt nieuwe inzichten en helpt de strijd voor dekolonisatie beter te begrijpen.
- In Het laatste wat ik nog wil zeggen over racisme vertelt Dalilla Hermans over hoe het is om frontvrouw te zijn in de strijd tegen racisme en over hoe belangrijk beeldvorming in de media is in de strijd tegen racisme.
- In haar boek Hallo witte mensen onderzoekt Anousha Nzume witte mensen alsof ze een antropoloog is. Witte mensen zijn zich niet bewust van hoeveel voordelen hun huidskleur oplevert. Om beter te begrijpen wat racisme is, geeft dit boek veel inzichten.
- Een fictietip van een FMDO-collega: Amerikanah van Chimamanda Ngozi Adichie is een meeslepende roman waarin racisme ook een aan bod komt.
- In Witte Onschuld schrijft Gloria Wekker over hoe het Nederlandse koloniale verleden en het ‘cultureel archief’ automatische associaties, houdingen en gevoelens tegenover mensen van kleur instandhouden.
- Reni Eddo-Lodge schrijft in Waarom ik niet meer met witte mensen over racisme praat over structureel racisme, en hoe zich dat uit in de politiek, op de straat en in onze popcultuur.
- De lange weg naar vrijheid, de autobiografie van Nelson Mandela, vertelt over de strijd tegen apartheid in Zuid-Afrika.
- Neutraliteit is geen optie, schrijft Ibram X. Kendi. In How to be an antiracist leer je van waar racisme komt, hoe het te herkennen is, en concrete tips om er iets aan te doen.
- De gevolgen van racisme voor iemand die het moet meemaken zijn zwaar. Maar daar wordt te weinig over gepraat. In Racisme. Over wonden en veerkracht vraagt Naima Charkaoui meer aandacht voor de slachtoffers van racisme, en geeft ze wegwijzers over hoe om te gaan met racisme.
- In Dochter van dekolonisatie pleit politicoloog Nadia Nsayi voor dekolonisatie op politiek, cultureel en economisch vlak.
5 tips voor ouders
- Kies voor speelgoed die de superdiverse samenleving weerspiegelt: een zwarte pop, een hoofddoek naast een muts in de verkleedhoek, potloden in verschillende huidskleuren …
- Start een superdiverse kinderboekencollectie. Geen idee waar te beginnen? Brown Girl Magic van Dalilla Hermans is een aanrader. Of bekijk de boeken van Studio Sesam
- Beschouw diversiteit als een normale zaak, en spreek er open over met je kinderen. Iemand is niet ‘anders’ omwille van een andere huidskleur, andere taal, andere kledij …
- Kom luisteren naar onze meertalige voorleesreeks Verhalen in alle talen.
- Lees “Brief van Cooper aan de wereld” van Dalilla Hermans. Dalilla schrijft brieven aan haar opgroeiende zoon, en vertelt ze eerlijk hoe opgroeien voelde voor haar, en welke lessen ze hem wil meegeven.
9 x TV en Video
- Bekijk de video short van Vice: Is België racistisch? In het online interview geven jonge Belgische creatives eerlijke antwoorden over hoe het met België gesteld is
- De Amerikaanse komedie Dear white people (Netflix) speelt zich af in een fictieve Ivy League school, waar Samantha White de ‘goede bedoelingen’ van de universiteit met de grond gelijk maakt.
- Kinderen van de kolonie brengt getuigenissen van mensen die koloniaal en postkoloniaal Congo van nabij hebben meegemaakt.
- Regisseur Barry Jenkins (Moonlight) verfilmt het verhaal van If Beale street could talk (James Baldwin) over institutioneel racisme en de helende kracht van liefde.
- Wit is ook een kleur – Sunny Bergman onderzoekt hoe wit zijn het denken beïnvloedt. En waarom veel mensen zich boos voelen als het om racisme gaat.
- Netflix-documentaire 13th werd genoemd naar het 13e amendement van de Amerikaanse grondwet. De documentaire onderzoekt de ‘intersectie van ras, gerechtigheid en het enorme aantal gevangenen in de Verenigde staten’.
- Het Nederlandse Youtubekanaal rasioneel maakt educatieve video’s over racisme vandaag. Zoals deze video over ‘kleurenblindheid’
- Malcom X vertelt het levensverhaal van acvtivist Malcom X.
- Het hartverscheurende When they see us (Netflix), vertelt het waargebeurde verhaal van de onterechte vervolging van vijf jongens.
7 tips voor organisaties
- Adverteer inclusief. Op 8 maart publiceerde Facebook dat de superdiverse samenleving te weinig terugkomt in Facebookcampagnes, terwijl diversiteit net bijdraagt aan een groter bereik.
- Lees de blogs van inclusieve marketingbureau’s zoals Allyens of Inclusified
- Bekijk het panelgesprek van Arteveldehogeschool over meertaligheid op de werkvloer.
- Onze samenleving is superdivers, en dat zie je nog niet altijd op de werkvloer. Creëer kansen voor mensen met migratie-achtergrond. Geen idee waar te starten? Onze projecten Bxl@work en Team Up kunnen je helpen.
- Let op de taal die je gebruikt in gesprekken of tijdens je werk, bijvoorbeeld aan de hand van het taaldossier van One World of de taalgids van het Tropenmuseum. Ga in gesprek met anderen over de woorden die we gebruiken en wat ze betekenen.
- Gebruik je socialemediakanalen om aan te geven dat je organisatie strijdt tegen racisme.
- School zonder racisme bracht een uitgebreide handleiding voor leerkrachten over hoe om te gaan met racisme op de schoolbanken.
5 interessante podcasts
- Racisme bij ons – De wereld van Sofie (Radio 1)
- Olivia Rutazibwa: racisme dient een doel – Zwijgen is geen optie
- Wat nu, na de maand van Black Lives Matter – Vranck&Byloo
- The difference between being not racist and being “antiracist” – Ted Talks Daily
- ZIGO 30 – Dalilla Hermans – Zwijgen is geen optie
5 tips om te reageren op racisme
- Spreek je uit over racistische uitlatingen of racistisch gedrag. De strijd tegen racisme start aan de keukentafel. Als een vriend een racistische grap maakt, of je iets hoort waar je wil op reageren … Doe het op een respectvolle manier, en laat weten dat jij het niet oké vindt.
- Je hoeft niet altijd publiekelijk te reageren. Wanneer iemand een racistische reactie plaatst op sociale media, kan je ook het gesprek aangaan via chat. Doet iemand een racistische uitspraak in groep? Soms wacht je beter tot je alleen bent. Als er andere mensen kijken, zal niemand snel van mening veranderen.
- Noem de anderen (of jezelf) niet direct “een racist”. Niet iedereen is zich bewust van zijn eigen vooroordelen of referentiekader. Laat wel weten dat een racistische of discriminerende uitspraak kwetsend kan zijn, en dat de realiteit niet overeenkomt met de uitspraak.
- Word je bewust van je mediagebruik. Kijk kritisch naar de mediakanalen die je tot je neemt: welke kranten lees je, welke mensen volg je op social media, welke televisieprogramma’s kijk je? Wie komen er aan het woord, hoe zien de redacties eruit, welke perspectieven worden er vertegenwoordigd?
- Rapporteer racistische uitspraken op sociale media, of meld racistische uitlatingen bij het meldpunt van Unia.
9 x organisaties om te volgen of steunen
- Bruges United Against Racism (BUAR) streeft naar een inclusieve maatschappij, waar elke burger, ongeacht zijn afkomst, zijn plaats heeft.
- Belgian Youth Against Racism komt op tegen racisme en discriminatie in alle vormen.
- Black lives matter
- Handinhand vzw is een socio-culturele organisatie die strijdt tegen racisme en discriminatie in onze samenleving. Ze ijvert voor een positieve invulling van de diversiteit die onze maatschappij kenmerkt.
- Het minderhedenforum behartigt de belangen van etnisch-culturele minderheden in Vlaanderen en Brussel
- Kif kif is een interculturele beweging die strijdt tegen racisme en voor gelijkheid.
- Platform(e) 21/3 is een burgercollectief dat zich verzet tegen racisme en discriminatie.
- Black Speaks Back werkt actief aan de beeldvorming van zwarte Belgen en Nederlanders.
- Black History Month (Belgium) wil meer bewustzijn en zichtbaarheid creëren rond Black History Month (maart).
Meewerken aan een superdiverse samenleving kan natuurlijk ook door mee te doen aan activiteiten van FMDO. Ontdek al onze projecten en activiteiten op onze website of Facebookpagina.